Tapınak Tipleri

Antik Yunan tapınağının prototipi Erken Tunç Çağı’nda ortaya çıktığı kabul edilen dikdörtgen ya da kare biçimli bir iç mekân ile bir ön dehlizden oluşan “megaron”dur.

 

Henostyl in antis: Ante duvarları arasında tek sütun bulunan tapınak tipidir. Arkaik Dönem’de ve çok seyrek rastlanır.

Templum in antis (Distylos in antis): Megaron planlı, ön cephedeki anteler arasında iki sütun bulunan tapınak tipi genellikle küçük boyutlu tapınaklarda uygulanmıştır.

Amphistylos (Amfidistylos in antis): Tapınağın ön ve arka cephelerindeki ante duvarları arasında ikişer sütun bulunan plan tipidir.

Prostylos: Tapınağın ön cephesinde sütun dizisi bulunan plan tipidir. Antelerin ön kısmında da sütun bulunmaktadır. Bu plan tipinde anteler kısadır.

Amphiprostylos: Tapınağın ön ve arka cephelerinde sütun dizisi bulunan plan tipidir.

Peripteros: Tapınağın çevresinin tamamen tek sıra sütun dizisiyle çevrelendiği plan tipidir. Sütun ile yan duvarlar arasındaki uzaklık iki sütunun arasındaki mesafeye eşittir. En çok kullanılan plan tipidir.

Pseudo-peripteros: Cellayı çevreleyen sütunların cella duvarları üzerine yarım sütunlar şeklinde bitiştirilmesiyle peripteros görünümü verilmiş olan plan tipidir. Daha çok Roma dönemi tapınaklarında uygulanmıştır.

Dipteros: tapınağın çevresinin iki sıra sütunla çevrelendiği plan tipidir. Dış sütun dizisi ile yan duvarlar arasındaki uzaklık iki sütun aralığının iki katına eşittir.

Pseudo-dipteros: Dipteros plan tipindeki çift sıra sütun dizisinden içteki sıranın kaldırılıp yerinin boş bırakılması ile dipteros görünümü verilen plan tipidir. Genellikle Hellenistik Dönem’de Anadolu’da görülür.

Yuvarlak Planlı Tapınaklar:

Monopteral: Sütunlarla çevrili fakat cellasızdır. Cellası olmayanlarda tapınak çapının 1/3’ü ölçülerinde ve önünde basamakları bulunan yüksek bir platform bulunur.

Peripteral: Stylobat iki basamak yerin altında bırakılarak inşa edilir. Stylobat içinde, genişliğinin 1/5’i oranında geri çekilen cella duvarı yapılarak, ortasında girişin yapılacağı çift kanatlı kapılar için yer bırakılır. Bu cellanın çapı, duvarlar ve dış geçit dışında, stylobat üzerindeki sütunların yüksekliğine eşit olur.

Facebook Comments
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

Yazar: vinifera

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir