Teos Dionysos Tapınağı

Seferihisar İlçesine 5 km. uzaklıkta bulunan Sığacık Köyünün bir kilometre güneyinde bulunan Teos’taki Dionysos Tapınağı’nın mimarı Vitrivius’a göre Hermogenes’tir. Tiyatro ile ilişkisi olamayan bir yerde, Hellenistik kent duvarlarına yakın bir yerde stoa ile çevrelenmiş bir temenos alanının batısında yer almaktadır. Stoa kuzey ve güney yanlarda dor, doğu ve batı yanlarda ise ion düzeninde inşa edilmiştir. Temenosa giriş kuzeybatı ve güneybatı köşelerdeki anıtsal kapılarla sağlanmıştır.

Temenos alanı batıya doğru alçaldığı için buraya bakan giriş bölümünde basamak sayısı yanlara göre daha fazladır. Krepidoma önde 12, diğer yanlarda ise 6 basamaklıdır.

6×11 sütunlu olup 2 pronaosta, 2 tane de opisthodomosta sütunlar bulunur. İon düzeninde, hexastyle peripteros planlıdır. Eustylos uygulanmıştır.

Tapınağın stylobat öçlüleri 18,5×35 m’dir. Stylobat bir satranç tahtası biçiminde karelere bölünmüş, dar yüzlerde 11, uzun yüzlerde ise 21 kare alan elde edilmiştir. Mimari elemanlar bu kare alanlar göz önünde bulundurularak simetrik bir biçimde yerleştirilmeye çalışılmıştır. Böylece yan kanatlarda 10, kısa kanatlarda 5 sütun aralığı elde edilmiştir. Bu da 1:2 oranındaki ölçüye uygundur.

Sütun alt çapı 1.01–1.03 m, sütun aralıkları 3.26–3.27 m.dir. Sütun kaidelerinde Atik-İon (torus-trochilos-torus) tercih edilmiştir.

İon tapınaklarında genellikle girişin ön kısmına gelen bölümlerde sütun aralıkları diğer sütun aralıklarına göre daha geniş tutulur. Bunun amacı kült heykelinin dışarıdan rahatlıkla görülmesini sağlamak ve bayramlarda rahiplerin tapınağa giriş çıkışını kolaylaştırmaktır. Ancak Teos Dionysos Tapınağı’nda bu açıklık görülmez. Bunun nedeni 1:2 oranını korumaya çalışılması olmalıdır.

Tapınağın arka tarafında dor tapınaklarına özgü olan opisthodomos bölümü bulunmaktadır. Yine dor tapınaklarının bir özelliği olan friz kullanılmış olup bunlarda Dionysos konu edilmiştir.

Tapınakta belli başlı iki evre söz konusudur:

Hellenistik Dönem: sütun kaideleri, Dionysos konulu frizin bir bölümü, ranke motifi, sima frizi ve palmet bezeli köşe akroterleri Hellenistiktir.

Hadrianus Dönemi: yapı bu dönemde esaslı bir onarımdan geçmiştir. İon kymationlu başlıklar ve architrav Hadrianus Dönemi özellikler gösterir.